TORUŃ

Ławki i leżaki, budka do wymiany książek, karmniki, luneta do obserwacji i budki lęgowe dla ptaków oraz domki dla owadów – to wszystko można znaleźć w zrewitalizowanym parku, znajdującym się przy ul. Fredry 6/8 w Toruniu. Od 19 maja 2017 r. park jest otwarty dla wszystkich torunian.

- Jak pamiętam czasy, już bardzo dawne, kiedy w parku stał budynek Instytutu Geografii UMK, tu był dziki ogród. Szczególnie w letniej sesji było to miejsce do wypoczynku pomiędzy kolejnymi egzaminami – mówi prezydent Torunia Michał Zaleski. - Dzisiaj powstało tu miejsce, które będzie służyło wszystkim mieszkańcom Torunia i naszym gościom. Spacer wśród zieleni urządzonej w sposób przemyślany i wytyczone ścieżki edukacyjne sprawią, że dzieci i młodzież będą mogli poznawać, co ciekawego jest w przyrodzie w konkretnym miejscu.

Park będzie ogólnodostępny dla mieszkańców oraz turystów. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu planuje zaprosić szkoły i organizacje ekologiczne do współpracy przy organizowaniu na terenie parku edukacyjnych spotkań dla dzieci i młodzieży.

Teren parku stanowi założenie ogrodowe zespołu dawnej rezydencji Wojewodów Pomorskich, w której obecnie znajduje się siedziba WFOŚIGW – budynku z początków XX wieku, zaprojektowanym w stylu secesyjnym. Warto wspomnieć, że założenie ogrodowe znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, w granicach historycznego układu urbanistycznego Bydgoskiego Przedmieścia i Rybaków, wpisanego do rejestru zabytków.

W poprzednim roku Wojewódzki Fundusz Gospodarki Wodnej w Toruniu zakończył inwestycję, w ramach której zagospodarowano te urokliwe tereny, m.in. wykonano nasadzenia roślinne, system nawadniający, oświetlenie, założono trawniki oraz zaprojektowano i wykonano układ komunikacyjny oparty o historyczną oś przecinającą teren z południowego wschodu na północny zachód. Wzdłuż osi poprowadzono główną aleję parkową. Na osi zaprojektowano węzeł kompozycyjny w postaci placu otoczonego bylinowym labiryntem. Oprócz tego w parku zaproponowano typową dla  przełomu XIX i XX wieku obwodnicę – alejkę udostępniającą peryferyjne części założenia. Na prace przeznaczono około 360 tys. zł.

- Sam początek prac był taki, że na granicy, zaraz gdzie kończy się główne wejście, był mur i siatka. To było oddzielone. Był taki moment, kiedy wczesną wiosną, tuż po zakupieniu budynku, spojrzałam na drugą część i zauważyłam, że to jest integralna część parku, którą ktoś podzielił i że musimy to zrobić. Kiedy poszłam do prezydenta Michała Zaleskiego, od razu obydwoje wiedzieliśmy, że doprowadzimy ten pomysł do końca. Trzeba było jeszcze decyzji Rady Miasta Torunia i po drodze mieliśmy wiele sytuacji trudnych, np. przetargowych, odpowiedniego doboru szaty i żeby również cena nie była wielka, a efekt jak najlepszy – mówi prezes Wojewódzkiego Funduszu Gospodarki Wodnej w Toruniu Emilia Wojtczak. - Moją dzisiejszą największą radością jest, kiedy podszedł do mnie dziennikarz i mówi, że kiedy 20 lat temu chciał wyjść na spacer z synem, to musiał przez rozdarte ogrodzenie przedostawać się ukradkiem, żeby posiedzieć w cieniu tych pięknych drzew. Dzisiaj to miejsce jest otwarte i to jest cel, to jest to zrealizowane marzenie.

W domkach dla owadów można podglądać przyrodę

W parku znajduje się budka do wymiany książek.

Podczas prac odkryto historyczne elementy założenia ogrodowego.

- Podczas prac odkryto rzecz niezwykłą, o której nikt z żyjących torunian nie wiedział. Gdzieś w zapiskach można było spotkać informację, że w tym parku Wojewodów Pomorskich było kiedyś oczko wodne, basenik, fontanna, ale jej nigdy nikt nie widział na oczy. Dopiero przy pracach niwelacyjnych odkryto mury i nieckę i wykorzystano to skrzętnie. Jest to nowym, fajny element historyczny, który wydobyto dzięki rewitalizacji – powiedział dyrektor Wydziału Środowiska i Zieleni Urzędu Miasta Torunia Szczepan Burak.

Szata roślina terenów po rewitalizacji została wzbogacona o 122 gatunki roślin. Wprowadzono bogaty skład gatunkowy, który znacząco poprawił bioróżnorodność miejsca. W parku wyróżnić można następujące grupy roślin:

• drzewa o atrakcyjnym ulistnieniu i kwiatach, takie jak np.: lipa szerokolistna i drobnolistna, magnolia japońska i magnolia brooklińska, grujecznik japoński, buk pospolity „Pendula”,
• krzewy zimozielone, takie jak np.: różaneczniki, mahonia pospolita, barwinek pospolity, cis pospolity, jałowiec Pfitzera, trzmielina Fortune'a,
• krzewy o znaczeniu biocenotycznym, stanowiące bazę pokarmową dla ptaków, takie jak np.: ognik szkarłatny, śliwa tarnina, dereń jadalny, świdośliwa kanadyjska,
• krzewy o wyjątkowo dekoracyjnych kwiatach, takie jak np.: hortensja bukietowa, lilak Meyera „Palibin”, jaśminowiec, azalie, kaliny, pigwowce itd.
• rabaty bylinowe, których bogaty skład gatunkowy ma znaczenie biocenotyczne dla owadów i stanowi atrakcję przez cały sezon wegetacyjny (70 gatunków)

Na terenie parku znajdują się również ławki i leżaki, budka do wymiany książek, karmniki dla ptaków, luneta do obserwacji miejscowej awifauny, budki lęgowe oraz domki dla owadów.

Prace trwały od kwietnia do stycznia 2017 roku.

Warto wiedzieć, że założenie ogrodowe przy ul. Fredry 6/8 datować należy na około 1913-1914 rok, czyli budowę budynku kasyna oficerskiego. W latach 19712-1918 w bezpośrednim sąsiedztwie wybudowano również nieco skromniejszy dwurodzinny dom mieszkalny autorstwa karla Kleefelda. Budynek kasyna w latach 1921-24 przekształcono na pierwszą w Polsce Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej, a w roku 1924 budynek przeznaczono na rezydencję Wojewody Pomorskiego. Gościli tu m.in. Kazimierz Młodzianowski, Stanosław Wachowiak, Stefan Kirtilkis, Władysław Raczkiewicz i dwukrotnie w 1927 i 1930 r. przebywał Prezydent Rzeczpospolitej Ignacy Mościcki.

Założenie ogrodowe znajdujące się przy budynku pochodzi z  początku XX wieku. Całość założenia została wygrodzona historycznmym betonowo-metakowym ogrodzeniem. Przy ul. Fredry znajduje się jedynie wąski pas zieleni ogrodowej. Większość kompozycyjna założenia ogrodowego zlokalizowana została po wschodniej stronie istniejącej zabudowy od strony al. 500-lecia. Starodrzew zakomponowany został w południowo-wschodniej części założenia, a składają się na niego okazowe egzemplarze takich gatunków, jak: daglezja zielona, wiąz szypułkowy, klon zwyczajny, jesion wyniosły oraz świerk.  Wśród krzewów wyróżniają się egzemplarze żywotnika. Przez teren ogrodu prowadzi alejka wysadzana współczesnymi nasadzeniami, przecinająca założenie w kierunku wschód-zachód.

Informacje o założeniu ogrodowym na podstawie broszury UMT „Ogrody Miasta Torunia”.